Jak wygląda dalsze postępowanie sądowe po zapadnięciu wyroku w sprawach o odwołany lub opóźniony lot? Część 2

Każde z powyższych postępowań kończy się orzeczeniem sądu. W postępowaniu upominawczym jest nim nakaz zapłaty, natomiast w postępowaniu zwykłym – wyrok. Jak wygląda dalsze postępowanie w przypadku ogłoszenia wyroku? Czym różni się wyrok oczny od wyroku zaocznego? Jakie inne czynniki wpływają na wydłużony czas postępowania? O tych i innych aspektach piszemy w poniższym artykule.

Mamy wyrok i co dalej?

Wyrok zasądzający, czyli rozstrzygający żądanie na korzyść powoda, nie oznacza od razu, że nasza sprawa została wygrana. Po jego zapadnięciu każda ze stron postępowania może złożyć wniosek o uzasadnienie oraz zastosować środek odwoławczy, jakim jest apelacja. Termin na jej złożenie to 14 dni od dnia otrzymania odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem.

Po wniesieniu apelacji, sprawa zostaje skierowana do sądu drugiej instancji. Sąd odwoławczy może uznać wyrok za prawidłowy i oddalić apelację lub uznać to orzeczenie za nieprawidłowe i zmienić zaskarżony wyrok. Może również stwierdzić nieprawidłowości w postępowaniu i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania. Niestety, wniesienie apelacji sprawia, że postępowanie zazwyczaj przedłuża się o kolejne kilka miesięcy, a gdy jedna ze stron zażąda rozprawy apelacyjnej – nawet o rok.

Jeżeli przewoźnik lotniczy nie wniesie apelacji lub gdy sąd drugiej instancji uzna wyrok za prawidłowy, orzeczenie staje się prawomocne. Co do zasady, wyroki stają się prawomocne po 14 dniach od ich ogłoszenia lub doręczenia stronom postępowania. Ewentualnie w tym samym terminie liczonym od dnia, w którym strony otrzymają odpis wyroku z uzasadnieniem.

Po prawomocnym zakończeniu postępowania, czyli gdy nie przysługuje już żaden środek odwoławczy, przewoźnik powinien ostatecznie wypłacić rekompensatę, jednak w wielu przypadkach do tego nie dochodzi. W takich sytuacjach, podobnie jak przy nakazie zapłaty, należy złożyć wniosek o nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności, a po jego otrzymaniu wszcząć postępowanie egzekucyjne za pośrednictwem komornika.

Postępowanie egzekucyjne od chwili złożenia wniosku u komornika do momentu wypłaty rekompensaty za opóźniony lub odwołany lot nie powinno trwać dłużej niż 2 miesiące, natomiast całe postępowanie zwykłe około 13 miesięcy od dnia wniesienia pozwu.

Wyrok oczny a wyrok zaoczny

Przedstawiony wyżej proces odnosił się do wyroku ocznego, tzn. wyroku wydanego w sprawie, w której pozwany zajął stanowisko. Nie można w tej kwestii jednak pominąć również wyroku zaocznego, który sąd może wydać wobec bezczynności pozwanego. Kwestie wyroku zaocznego dokładnie zostały wyjaśnione w art. 339-349 kodeksu postępowania cywilnego.

Aby doszło do wydania wyroku zaocznego, muszą zostać spełnione konkretne przesłanki, tj. gdy pozwany nie złoży odpowiedzi na pozew, nie stawi się na rozprawę, nie złoży w sprawie żadnych wyjaśnień czy nie złoży wniosku o przeprowadzenie rozprawy pod jego nieobecność. W takiej sprawie sąd może również odstąpić od przeprowadzania postępowania dowodowego. W orzeczeniu kieruje się wtedy twierdzeniami powoda przytoczonymi w powództwie lub pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, o ile nie budzą one uzasadnionych wątpliwości i nie zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Wyrok zaoczny doręcza się stronom z urzędu. Od wyroku zaocznego pozwanemu przysługuje sprzeciw, który może złożyć w ciągu dwóch tygodni od doręczenia mu wyroku. W sprzeciwie pozwany powinien przytoczyć uzasadnienie swojego stanowiska, a także okoliczności faktyczne oraz dowody na jego poparcie.

Prawidłowe wniesienie sprzeciwu skutkuje doręczeniem jego odpisu powodowi oraz ponowne rozpoznanie sprawy. Sąd może wówczas wydać orzeczenie, które – w całości lub części – utrzymuje w mocy wyrok zaoczny albo uchyla go i orzeka o żądaniu pozwu. Przewodniczący może także pozew odrzucić i umorzyć postępowanie.

Do wyroku zaocznego utrzymanego w mocy, podobnie jak przy wyroku ocznym, przysługuje środek odwoławczy w formie apelacji. Przebieg postępowania jest w tym przypadku analogiczny jak w przypadku wyroku ocznego. Po jego zakończeniu, gdy sąd odwoławczy uzna wyrok za prawidłowy, orzeczenie się uprawomocnia i jeżeli przewoźnik lotniczy nie wypłaci rekompensaty od razu, wyrokowi na wniosek nadaje się klauzulę wykonalności i wszczyna się postępowanie egzekucyjne.

W przypadku wyroku zaocznego również ciężko jest przewidzieć średni czas trwania postępowania. Wszystko zależy od pracy danego sądu, przebiegu samej sprawy, a także czynnego lub biernego uczestnictwa przewoźnika lotniczego w procesie.

Inne czynniki, wpływające na wydłużony czas postępowania

Jak zostało wspomniane wyżej, uzyskanie rekompensaty od przewoźnika lotniczego na drodze sądowej jest uzależnione od wielu czynników, w tym głównie od pracy danego sądu, ilości spraw wpływających do wydziałów, a także od samej aktywności pozwanego w trakcie całego postępowania.

Należy mieć na uwadze, że duża część sądów, w których składane są pozwy o odszkodowanie za odwołany lub opóźniony lot jest przeciążona pracą, a na każdego z sędziów przypada kilkaset innych spraw do rozpoznania. Dużą rolę w tym kontekście pełnią także pracownicy sekretariatów, na których ciąży wykonywanie całej pracy administracyjnej, której ilość jest często niemożliwa do załatwienia w krótkim czasie.

Innym czynnikiem jest działanie poczty w utrzymywaniu prawidłowego obiegu korespondencji sądowej, opóźnienia w dostarczaniu pism, ale także związane z tym nieodbieranie w terminie przesyłek przez strony czy po prostu błędy ludzkie, które zdarzają się w każdej pracy.

Nie bez znaczenia jest tutaj również wpływ pandemii COVID-19, przez którą instytucje takie jak sąd czy poczta musiały dostosować się do zmieniających warunków, zapewnić bezpieczeństwo dla swoich pracowników, wprowadzając różne systemy pracy rotacyjnej, co bez wątpienia przełożyło się na kolejność i czas rozpatrywania poszczególnych spraw.

Napięty kalendarz sędziów sprawia, że czasami miesiącami trzeba czekać na termin rozprawy. Ta, jeżeli nie skończy się na pierwszym posiedzeniu, bo np. dojdzie do przeprowadzenia dowodu z przesłuchania świadków czy powołania biegłego, jest odraczana o kolejne miesiące. Po drodze może dojść do innych, prozaicznych rzeczy – sędzia lub któraś ze stron się rozchoruje lub nie będzie w stanie dotrzeć na rozprawę i trzeba będzie wyznaczyć nowy termin.

Oczywiście, wszystkie powyższe okoliczności są skrajnymi przykładami, jednak wystąpienie choćby jednej z nich może spowodować opóźnienie w rozpatrzeniu naszej sprawy.