Uszkodzenie sprzętu medycznego w podróży a odszkodowanie
Dla wielu pasażerów podróż...
Nowelizacja rozporządzenia EC261: skutki dla pasażerów, rynku i gospodarki
Rozporządzenie EC261/2004 stanowi fundament ochrony praw pasażerów w Unii Europejskiej. Obowiązujące od 17 lutego 2005 roku przepisy określają zasady odpowiedzialności linii lotniczych w przypadku opóźnień, odwołań lotów czy odmowy przyjęcia na pokład. Dzięki nim pasażerowie uzyskali możliwość dochodzenia zryczałtowanego odszkodowania za nieregularność lotów oraz egzekwowania standardów obsługi. Obecnie to rozporządzenie ma zostać znowelizowane. Przyjęty przez Radę UE w trakcie polskiej prezydencji projekt nowelizacji budzi liczne kontrowersje.
⚠️ Planowane zmiany w rozporządzeniu
Projekt nowelizacji, zatwierdzony przez Radę UE ds. Transportu 5 czerwca 2025 roku, przewiduje szereg istotnych modyfikacji:
● Podniesienie progu opóźnienia uprawniającego do uzyskania zryczałtowanego odszkodowania z 3 do 4 godzin dla lotów do 3500 km,
● Podniesienie progu z 3 do 6 godzin dla lotów powyżej 3500 km,
● Obniżenie stawek odszkodowań z 400 do 300 euro oraz z 600 do 500 euro,
● Ograniczenie obowiązku zapewnienia zakwaterowania w hotelu w przypadku odwołań – do maksymalnie trzech dni,
● Wprowadzenie zasady, zgodnie z którą jedno odszkodowanie przysługuje za całą podróż, niezależnie od liczby zakłóceń,
● Zmiana definicji przylotu: zamiast momentu otwarcia drzwi po zatrzymaniu samolotu, przylot będzie liczony od chwili zaciągnięcia hamulca na płycie lotniska,
● Skrócenie terminu na złożenie roszczenia za odwołany lot z 12 do 6 miesięcy,
Wprowadzenie definicji „okoliczności nadzwyczajnych”, obejmującej m.in. usterki techniczne czy chorobę pilota poza bazą przewoźnika.
Wpływ na pasażerów i rynek
Zmiany te oznaczają poważne ograniczenie uprawnień pasażerów. Z szacunków wynika, że nawet 80–85% osób dotychczas uprawnionych do odszkodowania, może je utracić. W praktyce podniesienie progów opóźnień oraz obniżenie kwot odszkodowań znacząco osłabi skuteczność narzędzi egzekwowania odpowiedzialności przewoźników.
Dotychczasowe regulacje przynosiły realne korzyści. Z badania dr Piotra Śpiewanowskiego i dr Hinnerka Gnutzmanna wynika, że po wprowadzeniu EC261 średnie opóźnienie lotów w UE spadło z 17 do 12 minut, czyli – o jedną trzecią. Przy ponad 2,5 miliarda pasażerów rocznie daje to 205 milionów godzin zaoszczędzonych każdego roku. Co istotne, badania nie wykazały, by przewoźnicy próbowali obchodzić przepisy np. poprzez wydłużanie tras. Wręcz przeciwnie: linie lotnicze objęte EC261 operują według bardziej napiętych harmonogramów niż przewoźnicy spoza Unii Europejskiej.
Konsekwencje gospodarcze
Nowelizacja EC261 może mieć również poważne skutki gospodarcze. Według szacunków, osłabienie mechanizmów ochronnych i podniesienie progów opóźnień może prowadzić do strat dla gospodarki UE sięgających miliardów euro rocznie. Dla Polski oznacza to potencjalne straty rzędu kilkuset milionów euro, wynikające z utraty czasu przez podróżnych, spadku konkurencyjności narodowego przewoźnika oraz obcięcia przychodów z turystyki i sektora lotniczego.
Wpływ na PLL LOT i konkurencję
Szczególnie zagrożone są Polskie Linie Lotnicze LOT - jeden z najpunktualniejszych przewoźników w Europie. Obecne regulacje stanowią jeden z kluczowych filarów przewagi konkurencyjnej naszego narodowego przewoźnika. Nowelizacja przepisów może umożliwić liniom o znacznie gorszych wynikach punktualności, np. z Ukrainy czy Turcji, agresywną ekspansję na rynek polski - bez ponoszenia kosztów wynikających z opóźnień. To stawia PLL LOT w niekorzystnej pozycji i może zagrozić jego dalszemu rozwojowi.
Co dalej?
Projekt nowelizacji został zatwierdzony przez Radę UE i trafi teraz do drugiego czytania w Parlamencie Europejskim. To kluczowy moment, w którym możliwa jest jeszcze korekta zapisów lub ich odrzucenie. Wobec braku konsultacji społecznych i szerokiej krytyki ze strony organizacji konsumenckich, konieczne jest podjęcie dialogu z europosłami oraz przedstawienie rzeczywistych konsekwencji planowanej reformy.
DelayFix apeluje o rozwagę i zachowanie skutecznych narzędzi ochrony pasażerów. Rozporządzenie EC261 działa – dane to potwierdzają. Osłabienie jego zapisów będzie krokiem wstecz zarówno dla pasażerów, jak i dla europejskiego rynku lotniczego.